fotografia czarno-biała, papier fotograficzny,
83 x 68 cm, ed. 25
nr inw. DTZSP/66; zakup 2005

Jest to zestaw trzech prac fotograficznych pochodzących z większej serii dzieł Grzegorza Przyborka pokazanych na jego wystawie indywidualnej Hotel Europa w 1995 roku (Galeria Fotografii pf w Poznaniu). Arka pokonanych jest fotografią obiektu podobnego do tego, który znajduje się w zbiorach DTZSP; różnicę stanowią dwie linie (ślady sznurka) przebiegające po przekątnych i krzyżujące się pośrodku, a „zakotwiczone” na białym blacie podstawy. Tło obrazu jest czarne, chociaż istnieje też wielobarwna wersja tej pracy. Egocentryk i Egoistka to fotografia dwóch podobnych figur skonstruowanych z patyczków i sznurka, stojących pionowo przy brzegach kompozycji i zwróconych ku sobie elementami, które można kojarzyć z głowami. Z nich wychodzą ku sobie rozwidlające się na końcu patyki ustawione pod kątem 90 stopni. Figury stoją na białym blacie usytuowanym na czarnym tle. Dwie teorie nieśmiertelności duszy to fotografia wieloelementowej konstrukcji zbudowanej z patyczków, sznurka i piór. Po obu stronach stoją pionowe, rozbudowane u góry ażurowe konstrukcje, każda z zamontowaną parą ptasich skrzydeł. Po lewej skrzydła są opuszczone, a po prawej uniesione. Ustawiona pionowo pośrodku gałązka rozwidla się u góry w trzy odnogi. U dołu, na białym blacie, leżą w dwóch grupach ułożone równolegle pojedyncze i powiązane patyczki. Tło fotografii jest czarne. Trzy fotografie są finalną wersją projektów, które miały trzy formy zaistnienia; rysunek, konstrukcję przestrzenną – odtwarzająca zamierzony rysunkowy projekt – oraz fotografię. Każdy z etapów mógł zostać potraktowany autonomicznie, aczkolwiek uwzględniał warunki do wykonania kolejnego. Wszystkie te prace są wybitnym przykładem postmodernistycznej fotografii inscenizowanej, jak też zawierają odniesienia do tradycji surrealizmu i symbolizmu. Twórczość Grzegorza Przyborka została wszechstronnie opisana w katalogu jego wystawy Pamięć obrazów (Muzeum Sztuki w Łodzi, 1999).

Adam Sobota