Chansons de geste (fr. Pieśni o czynie lub Pieśni gestu) to praca składająca się z osiemnastokanałowej wideoinstalacji (obraz i dźwięk) – każdy z jej elementów jest oglądany i odsłuchiwany osobno. Poszczególne nagrania składają się z fragmentu przemówienia z XX wieku (lista poniżej), przy czym słowa bohaterów zostały przetransponowane na dźwięki. Zostały one wygenerowane poprzez mima (również widzianego w kadrze), który naśladując gesty mówców, wzbudza dźwięk Thereminu. Teksty przemówień są umieszczane obok instalacji.

Lista przemówień i ich autorów

1. Włodzimierz Lenin, 19.07.1920, Petersburg. II Zjazd Międzynarodówki.
2. Mahatma Gandhi, 10.12.1931, Genewa. Żołnierz pokoju.
3. Adolf Hitler, 10.02.1933, Berlin. Pierwsze przemówienie jako kanclerz Niemiec.
4. Benito Mussolini, 7.09.1934, Taranto. Faszystowski sen o Rzymskim Imperium.
5. Józef Stalin, 17.11.1935, Moskwa. Życie stało się lepsze, towarzysze, życie stało się weselsze.
6. Neville Chamberlain, 30.09.1938, Heston. Pokój dla naszych czasów. Układ monachijski.
7. Winston Churchill, 5.03.1946, Fulton. Żelazna kurtyna.
8. Mao Zedong, 1.10.1949, Pekin. Proklamacja Chińskiej Republiki Ludowej.
9. Nikita Chruszczow, 12.10.1960, Nowy Jork. Awantura w ONZ.
10. Charles De Gaulle, 15.05.1962, Paryż. Europa Państw.
11. John F. Kennedy, 26.06.1963, Berlin. Ich bin ein Berliner.
12. Martin Luther King, 28.08.1963, Waszyngton. I have a dream. Marsz na Waszyngton.
13. Władysław Gomułka, 19.03.1968, Warszawa. Marzec ’68.
14. Fidel Castro, 22.12.1975, Hawana. Wojna w Angoli.
15. Jan Paweł II, 2.06.1979, Warszawa. Niech zstąpi Duch Twój. I Pielgrzymka do Polski.
16. Lech Wałęsa, 31.08.1980, Gdańsk. Porozumienia sierpniowe.
17. Wojciech Jaruzelski, 13.12.1981, Warszawa. Ogłoszenie stanu wojennego.
18. Nelson Mandela, 11.02.1990, Kapsztad. Kres apartheidu.

Jak czytamy w odautorskim opisie pracy, „Chansons de Geste [Pieśni o czynie/Pieśni gestu] podobnie do swojego literackiego pierwowzoru skupiają się na sylwetkach historycznie ważnych postaci. Koncentrując się na gestach towarzyszących przemówieniom osób istotnych dla dziejów świata w XX wieku, transkrybują je na dźwięk przy pomocy Thereminu (wynalezionego w postrewolucyjnej Rosji pierwszego elektronicznego instrumentu, na którego polu elektromagnetycznym gra się bezdotykowo). Chansons de Geste są więc pieśnią historii XX wieku, a przede wszystkim wizualno-dźwiękowym portretem władzy”.

Przy tworzeniu pracy z artystką współpracowali: Radomir Piorun (ruch), Cezary Duchnowski (dźwięk) i Inga Leśniewska (konsultacja historyczna). Projekt zrealizowano w ramach stypendium Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego (2012).

Premiera pracy miała miejsce podczas wystawy pt. „Chansons de Geste” w Galerii Entropia we Wrocławiu (2012/2013, wernisaż i towarzyszący mu performans: 13.12.2012). Praca była pokazywana podczas 15. Biennale Sztuki Mediów WRO 2013, wystawy zbiorowej „Głos” (CSW Zamek Ujazdowski, Warszawa, 2014/2015) oraz na wystawie indywidualnej pt. „Karolina Freino. Chansons de Geste” (Centrum Rzeźby Polskiej w Orońsku – Pałac Józefa Brandta, 2019/2020, kuratorka: Weronika Elertowska).

Jakub Zarzycki