obraz; akryl, emalia, płótno; 130,3 x 210,5 x 3,3 cm
nr inw. DTZSP/780; zakup 2017

Obraz Groszek, kanarek, orzech Krzysztofa Wałaszka powstał w 1994 roku. Kompozycja malarska na płótnie lnianym o dość dużych wymiarach (130 x 210 cm) składa się z trzech prostokątów. Geometryczne formy powstały poprzez horyzontalne podzielenie obrazu na dwa symetryczne pasy; górną strefę podzielono raz jeszcze wzdłuż osi środkowej, uzyskując kolejne dwa prostokąty. Dolny pas zamalowano jednolicie brązową farbą, natomiast górne prostokąty zyskały kolor bladożółty (po lewej stronie) oraz pastelowy jasnozielony (po prawej).

Artysta wspomina o genezie powstania obrazu w wywiadzie na łamach magazynu „Obieg”. Na stwierdzenie Joanny Kobyłt: „»Codziennie, chociaż piętnaście minut, malarstwo!« – to brzmi jak hasło jednego z twoich obrazów”, Krzysztof Wałaszek odpowiada: „No tak, dobre hasło! Mogę to podsumować taką anegdotą, dobrą na zakończenie. Namalowałem obraz Kanarek, groszek, orzech. To jest praca z czasu, kiedy trzeba było kombinować. Nie dało się nie być majsterkowiczem. Zmieniłem nieco reguły gry i przerzuciłem odpowiedzialność na sprzedawczynię w sklepie z farbami. Poprosiłem, by dokonała wyboru i wybrała mi coś »na podłogę, lamperię i ścianę«. Dała mi takie właśnie kolory, które w PRL były obowiązujące. Jasny orzech, kanarek i zielony groszek. No i zainspirowany tym wyborem namalowałem obraz! Codziennie malarstwo!”.

Komentarz Krzysztofa Wałaszka pozwala dostrzec w geometrycznej kompozycji nawiązanie do poziomego pasa lamperii malowanej na ścianie w celach zabezpieczenia jej dolnej powierzchni. Ponadto wykorzystane przez artystę materiały to rzeczywiście akryl przemysłowy i emalia okienna, a nie profesjonalne materiały plastyczne. Tytuł dzieła odpowiada natomiast obiegowym nazwom dostępnych kolorów farb: zielonego „groszku”, żółtego „kanarka” i brązowego „orzecha”. Abstrakcyjny obraz staje się więc jednocześnie zapisem codzienności w latach 90. XX wieku.

Praca prezentowana była – pod tytułem Kanarek, groszek, orzech – na wystawie indywidualnej Krzysztofa Wałaszka „Życie artysty w drugiej połowie XX wieku” w BWA Awangarda we Wrocławiu (27.03.–17.05.2015) oraz na wystawie „Wrocław konkretny. Dzieła z kolekcji Dolnośląskiego Towarzystwa Zachęty Sztuk Pięknych” w Muzeum Współczesnym Wrocław (27.10.2017 – 26.03.2018).

Karolina Dzimira-Zarzycka